Tổ phụ là một người kỳ lạ, lần đầu tiên A Man gặp ông chính là có suy nghĩ này, thân cao xấp xỉ phụ thân, diện mạo cũng rất giống nhau, nhưng so với phụ thân tuấn lãng đề bạt, ông hiển nhiên đã đến ngưỡng tứ tuần, thân thể có hơi béo phì, trên gương có ít nếp nhăn, đầy nghiêm túc. Nhưng không biết sao, từ trên gương mặt nghiêm nghị của ông, A Man nhìn ra tổ phụ đối với phụ thân có một phần yêu thích. Mặc dù là lơ đãng yêu thích, nhưng hành động bên ngoài của tổ phụ hoàn toàn không biểu hiện ra, ngược lại còn tỏ ra rất lạnh nhạt với phụ thân, như thể đó không phải là con trai ông, mà là một đứa con cháu nào đó trong tộc.
Từ Man quay đầu, nhìn đại bá phụ bên cạnh phụ thân, vóc dáng trông thấp hơn phụ thân, hai má gầy yếu, đôi mắt hẹp dài giống như tổ mẫu, có hơi xệ xuống, làm sao cũng không che đậy được bọng mắt sưng phồng kia, không biết có phải dạo gần đây ‘miệt mài’ quá độ hay không, Từ Man quan sát xong, liền cúi đầu xấu xa nghĩ.
“Thỉnh an tổ phụ.” Lúc này, đều không có ai quỳ, Từ Man đứng cạnh các ca ca, hành lễ vạn phúc.
“Ừm.” Từ lão thái gia chắp tay sau lưng, đảo qua bọn nhỏ hành lễ trước mặt, gật gật đầu, sau đó chòm râu rung rung nhìn về phía đại nhi tử (Con trai lớn), nói: “Hôm nay lễ nguyên tiêu, chẳng phải Tộc học đã tan từ giữa trưa sao?”
Từ Văn Thành rụt cái cổ xương xương, hắn luôn sợ nhất chính là phụ thân nghiêm khắc này, luôn cảm thấy bất luận có trả lời thế nào, cũng đổi lấy một trận trách mắng, song lại không dám trả lời qua loa, đành phải toát mồ hôi hột trả lời: “A Ba chắc là đang trên đường về, có lẽ một lát sẽ về đến thôi ạ.”
Từ lão thái gia dường như không thèm để ý, mắt liếc nhìn Từ Văn Thành, Từ Văn Thành như phản xạ có điều kiện run lên một cái, đáy mắt Từ lão thái gia hiện lên một tia thất vọng khó thấy rõ.
“Thỉnh an đại bá.” Thấy tổ phụ không hỏi gì, bọn nhỏ đều đi đến trước, hành lễ với hai huynh đệ Từ Văn Thành và Từ Văn Bân, Từ Man nhìn quanh một chút, không thấy tiểu thúc Từ Văn Phú.
Từ Văn Thành trước nay không giỏi giao tiếp cùng lũ trẻ, chỉ cứng ngắc cười cười, rồi bảo nha hoàn đi theo hầu hạ đưa cho mỗi đứa một con cá vàng, để trơ trụi (bình thường lễ vật được bỏ trong hà bao, tức bao lì xì), Từ Man nắm con cá vàng mỏng manh nhỏ gầy, lại nhìn nhìn đóa hoa sen vàng phụ thân tặng đi, âm thầm bĩu môi, đại bá mẫu quả nhiên là kiệt xỉn.
Hành lễ chào hỏi xong, bé trai đứng một bên, bé gái đứng một bên, tổ phụ cũng không quen nói chuyện với đám cháu gái, hơn nữa hôm nay chỉ có hai chị em Từ Man và Từ Ni đến, một đứa ngày nào cũng gặp, một đứa còn nhỏ ngây ngô, cũng chả có gì để mà hỏi han. Bất quá, ông vậy mà rất có hứng thú với hai ông anh song sinh của Từ Man, ngoắc tay một cái, liền vuốt râu hỏi: “Hải Sinh và Hải Thiên, nghe nói đã bắt đầu học đứng tấn rồi?”
Từ Hải Sinh và Từ Hải Thiên luôn giỏi nhất việc ‘nhìn người mà chia đồ ăn’, vừa thấy tổ phụ không lạnh lùng như tổ mẫu, bèn lộ ra một cái mặt cười thật to, vẻ mặt lấy lòng nói: “Đã tập được vài ngày rồi ạ.”
Khóe miệng Tổ phụ có hơi nhếch lên, lập tức liền biến mất, chỉ gật gật đầu, lại tóm lấy nhị đường ca Từ Hải Phong nói: “Hải Phong lớn tuổi hơn các con, cũng tập đứng tấn lâu hơn, sau này có gì không hiểu, các con có thể học hỏi một chút.”
Mấy nam nhân trong phòng, ngoại trừ đại bá, đều đứng dậy khom người thưa vâng, tuy nhiên không biết có phải ảo giác hay không, Từ Man cảm thấy đầu đại bá càng thấp hơn.
Đám nam nhân không mặn không nhạt nói chuyện vài câu, tổ phụ thật giống như lãnh đạo vậy, giáo huấn không ít lời. Từ Man nhìn phụ thân thành thật cúi đầu nghe dạy, thấy thực thú vị, bèn tựa vào các ca ca bên cạnh, thỉnh thoảng liếc qua nhìn thêm vài cái, nhưng ai ngờ phụ thân đột nhiên quay đầu, đúng lúc bắt được ánh mắt nàng, đương lúc trong lòng nàng giật bắn, phụ thân bỗng nhiên trừng mắt với nàng một cái, Từ Man nín cười không xong thiếu chút nữa bật cười ra tiếng, cũng may tiếng cười nhỏ xíu này bị tiếng màn cửa được người vén lên che lấp đi.
“Thỉnh an phụ thân.”
“Thỉnh an tổ phụ.”
Từ Man nín cười đến đỏ cả mặt, nhìn về phía người tới, một lớn một nhỏ, lớn một thân thâm y* bằng gấm tứ xuyên màu xanh ngọc, búi tóc bó chặt, một dải đai lưng đồng màu với áo quấn chặt hông, trông có vẻ rất lanh lợi lưu loát. Người nhỏ một thân áo đỏ, lại hiện ra 7 phần bộ dáng thiếu niên, khuôn mặt tròn, mũi rộng, đôi mắt nhỏ hẹp bị mớ thịt trên mặt chen trông càng nhỏ hơn, thân mình lại mập mạp trông vụng về, mới đi chưa được vài bước đã có chút thở hổn hển.
*Thâm y: y phục dài toàn thân, đa số dành cho các sĩ tử
“Sao bây giờ mới về a?” Đợi cho đám Từ Man hành lễ với Từ Văn Phú xong, Từ lão thái gia khẽ nhíu mày nhìn thiếu niên đến sau hỏi.
Từ Hải Ba đầu đầy mồ hôi, ngay cả động tác rụt cổ đều giống với phụ thân, ngón tay beo béo vừa vân vê viền áo, vừa lẩm bẩm nói: “Lâm giáo tịch giữ lại lâu hơn một chút ạ…”
“Thật không?” Từ lão thái gia hơi rũ mắt xuống, nhìn không ra là có tin hay không, không hề nhìn hắn.
Từ Man đối với Từ đại thiếu gia này có chút tò mò, ở trong sách sau khi nữ chính trọng sinh, vị đại thiếu gia này vì ái mộ Hoàng Tú Oánh, mà dám làm dáng người nguyên bản béo mập của mình, gầy thành thiếu niên lang phong lưu văn nhã, chỉ tiếc hoa rơi hữu ý nước chảy vô tình, nữ chính trong truyện vẫn giữ rõ mục tiêu cũ, vẫn muốn bù lại tiếc nuối của kiếp trước, cho nên căn bản không hề cho hắn cơ hội nào. Sau đó hình như hắn lấy một trong những người bạn thân của Hoàng Tú Oánh, sau đó, trong sách không còn nhắc tới nữa, cũng không biết, hiện tại là trước khi sống lại hay là sau khi sống lại. Tuy nhiên, đối với việc có thể gặp một trong những cái đuôi của nữ chính trong sách mà còn là lúc tuổi nhỏ mập mạp, Từ Man lại cảm thấy rất thú vị.
“Hải Sinh, Hải Thiên là được vào Tộc học hay là Cung học?” Từ lão thái gia nhìn Từ Văn Bân hỏi.
Từ Văn Bân lập tức đứng lên, như có hơi chần chờ nói: “Thánh nhân yêu mến, là được vào Cung học ạ.”
Tổ chức giáo dục ở nơi này, bình thường được chia làm bốn loại: loại thứ nhất là Tư thục, giống như học quán (trường tư) ở nông thôn hoặc thị trấn tự mình mở ra, thu tiền trả công cho thầy giáo. Loại thứ hai là Huyện học, loại này là học quán quốc gia mở ra, có tư cách đề cử thí sinh, lại còn có thể miễn học phí cho một vài người có thành tích tốt mà gia cảnh bần hàn. Tuy rằng hai loại trước, một tư nhân một công lập, nhưng nếu thầy giáo tư thục trên triều đình có địa vị nhất định, thì cũng có tư cách đề cử đệ tử, mà Huyện học nếu tìm một giáo tịch (thầy giáo) bình thường, như vậy tỷ lệ thi đậu nói không chừng còn không bằng tư thục. Cho nên, ở những vùng địa phương nghèo khó, phần lớn trẻ em đều vào trường tư thục trong thôn học, học phí không cao, nhưng lão sư cũng bình thường, đến lúc cần đi thi, thì sẽ đến Huyện học để lấy danh nghĩa, đóng một phần học phí trên danh nghĩa, người nhà có tiền, thì sẽ tìm được lão sư gia có tư cách đề cử thí sinh đến trường, sau đó sẽ không còn cần rắc rối như trước nữa.
Đương nhiên, ngoài hai loại kể trên, còn có loại thứ ba là Tộc học. Trong một gia tộc hưng thịnh, Tộc học đích xác là loại rất tốt, thầy giáo có tài hoa không nói, còn thỉnh thoảng có người thành công, ngoại lệ được mời đến tọa đường trước trưởng bối, dạy bảo kinh nghiệm, cho nên từng thế hệ trong đó tất sẽ sản sinh ra nhân tài. Bất quá, ngược lại, nếu Tộc học của một gia tộc trở thành bộ máy kiếm tiền trong tộc, hoặc rõ ràng là thùng rỗng kêu to, như vậy rất nhanh gia tộc đó sẽ xuống dốc, cho dù mặt ngoài oai phong, cũng không qua được hai đời.
Cuối cùng, còn có một loại, tên là Cung học, đây là hình thức do con trai của Ngô Thái Tổ – Ngô Hãn đế thiết lập nên. Phần đông công chúa, hoàng tử trong cung cũng cần giáo dục. Cung học cũng tương đương với Thượng thư phòng của nhà Thanh, là nơi hoàng gia bồi dưỡng thế hệ kế tiếp, về sau cháu của Ngô Hãn đế là Ngô Diệu đế vì con nối dòng khan hiếm, luôn cảm thấy những đứa bé trong Cung học thật thưa thớt, thiếu thốn hoàn cảnh cạnh tranh, bèn đặc biệt cho phép những đứa con của tỷ tỷ mình vào Cung học học tập. Từ đó về sau, lại gia nhập thêm đám con cháu trong tôn thất. Chẳng qua, Cung học đến năm thứ hai sẽ phân ban, các hoàng tử thì học giáo dục của hoàng tử, mà đám con cháu tôn thất học giáo dục của vi thần.
Hiện tại, Hoàng đế chỉ có hai hoàng tử và bốn công chúa, Hoàng hậu Lỗ thị sau khi vào cung vẫn chưa có con, hơn nữa vì màn tranh vị của hoàng gia trước đó, mà những huynh trưởng của hoàng đế phần lớn đều đã chết, con trai của sủng phi của tiên hoàng cũng bị đương kim Hoàng đế ban lệnh giam cầm đến chết, con cháu đều hạ làm thứ dân, hoàng gia trừ bỏ một vị hoàng thúc Chiêu Vương ra, cư nhiên không còn ai. Nhưng vị Chiêu Vương này đối với chuyện triều chính lại không quan tâm, ngay cả con cháu ông ta cũng không có hứng thú. Hơn nữa, con trai ông đã trưởng thành, cháu trai ông vừa mới bốn tuổi, cũng chưa đến tuổi vào Cung học. Cho nên đương kim Hoàng đế không thể không đem ánh mắt phóng tới trong nhà mấy vị công chúa của tiên hoàng, chỉ tiếc, trừ bỏ cặp sinh đôi trong nhà Đại trưởng công chúa Hòa Quỳnh ra, hai vị công chúa khác căn bản là chưa thành thân, Lục công chúa Hòa Phong là vì tuổi còn nhỏ, Nhị công chúa Hòa Húc thì đến nay cũng chưa muốn gả. Bất đắc dĩ, Từ Văn Bân đành phải đưa con trai vào Cung học, thậm chí đợi đến lúc Từ Man sáu tuổi, cũng phải đến Cung học.
“Như thế cũng tốt, hoàng ân mênh mông cuồn cuộn, chúng ta phải tự thấy cảm kích.” mặc dù trong lòng Từ lão thái gia tiếc nuối, nhưng cũng không dám oán giận, còn phải ôm quyền cảm kích một phen. Mà ánh mắt Từ Văn Thành nhìn đệ đệ, hoàn toàn giống như đang nhìn một nam tử ở rể vậy, là khinh thường dè bĩu.
Quyết định xong chuyện trong lòng, Từ lão thái gia lại nhìn về phía con trai út của mình, cũng là thứ tử Từ Văn Phú, hơi quan tâm hỏi: “Đã tế bái chưa?”
Lúc này, Từ Man mới để ý hốc mắt tiểu thúc thúc có hơi hồng hồng.
“Dạ rồi, thưa phụ thân.” Từ Văn Phú nhớ tới tấm bài vị nhỏ bé đặt trong gian phòng đơn sơ kia, trong lòng khó chịu một trận, mẫu thân là di nương, không có tư cách tiến vào từ đường, phụ thân còn tại thế, di nương không thể rời phủ đi cùng hắn, ngày lễ ngày tết đành phải trở về tế bái một hai.
Từ lão thái gia khẽ thở dài hỏi: “Hiện tại ngươi còn làm ở vị trí Tán Hưởng* không?”
(* Tán hưởng: một chức quan chuyên lo những việc tế thần, chúc tụng)
Từ Văn Phú chớp chớp hai mắt ẩm ướt, lộ ra một nụ cười không quan tâm, nhún nhún vai hồi đáp: “Cũng không tệ, vừa thanh tịnh lại không phiền lụy.”
“Tiểu tử thúi!” Từ lão thái gia bỗng nhiên giận tím mặt, từ trên ghế đứng dậy, chỉ vào Từ Văn Phú nói: “Một chút tiền đồ đó đã thỏa mãn ư? Ngươi muốn ở Thái thường tự* đợi cho chết già hử!”
(*Thái thường tự: là cơ quan hành chánh cao nhất chưởng quản ban lễ nhạc trong XH phong kiến, đời tần gọi là Phụng Thường, đến thời Hán đổi tên thành Thái Thường Tự)
Từ Văn Phú vội vàng cúi đầu, ra chiều ngoan ngoãn, không dám hé răng.
Từ lão thái gia nhìn con trai tuy nhận sai, nhưng trông dáng vẻ thế kia liền biết hắn chỉ làm cho có lệ, không khỏi tức giận đến mắng to nói: “Ngươi đương tuổi thanh niên trai tráng không học được một chút điểm tốt nào cả, nhị ca ngươi đó là không còn cách nào khác, đi làm một chức thị lang không muốn làm, còn ngươi thì sao! Ngươi nói ngươi có cơ hội tiến vào Binh tào, vì sao lại không đi!”
* Binh tào: quan binh, giống như Binh bộ vậy, “Tào” là một cơ quan chuyên ngành của nhà nước thời xưa.
Từ Văn Phú lẩm nhẩm một hồi, mới gãi đầu ngượng ngùng nói với Từ lão thái gia: “A đa, võ con không đánh lại người ta, văn thì sách sử thi thư con xem không hiểu, đi Binh tào, không phải là để cho người ta chê cười sao?”
“Nói bậy!” Từ lão thái gia vỗ bàn, tức giận mắng: “Ngươi tên chết dẫm này còn giở thủ đoạn với ta, ngươi là lão tử ta dạy dỗ nên, ta còn không biết ngươi sao, ngươi…”
Từ Văn Bân thấy phụ thân thật sự phát hỏa, vội bước lên trước đỡ lấy lão gia tử, sau đó nháy mắt ra hiệu cho Từ Văn Phú, Từ Văn Phú hiểu ý, lập tức mang theo con trai quỳ xuống. Từ Văn Bân lại nương theo nói vài câu tốt, dỗ lại dỗ, lão gia tử lúc này mới ngừng nổi giận, ngồi xuống trở lại. Nhưng mà, trước tình cảnh này, lão đại Từ Văn Thành chỉ đứng yên một bên nhìn náo nhiệt, không có chút ý nào là muốn tiến lên khuyên bảo.
Trải qua chuyện này, lão già như ông cũng mệt mỏi, chỉ dặn dò thêm vài câu, rồi phất tay cho mọi người ra ngoài. Từ Man xen lẫn trong đám người, nhìn Từ lão thái gia, kỳ thật tổ phụ không phải không biết rõ thái độ của tổ mẫu đối với đám nhi tử này, mà ông cũng không đối đãi có thành kiến với nhị nhi tử giống tổ mẫu, cũng không biết tại sao, tổ phụ cũng không có hành động gì muốn thay đổi tình hình hiện tại.
“Thôi, đại ca, chúng đệ cáo từ.” Vừa bước ra cửa không bao lâu, Từ Văn Bân liền chào từ giã với Từ Văn Thành.
Nhưng Từ Văn Thành lại sâu thâm nhìn Từ Văn Bân, nói: “Chúng ta mới là huynh đệ ruột đúng không.”
Từ Văn Bân sửng sốt, tự nhiên gật đầu.
Từ Văn Thành tiếp tục nói: “Như vậy ngày sau ngươi cùng với tiểu tử nhà Gia Cát kia cách xa một chút, ta nhìn không được cái dạng đó!”
Nói đoạn, cũng không để ý Từ Văn Bân trả lời thế nào, trực tiếp xoay người rời đi, ngay cả lúc đi lướt qua Từ Văn Phú, cũng không bố thí lấy một cái liếc mắt.
“Nhị ca?” Từ Văn Phú nhìn Từ Văn Thành đi xa, bĩu môi, vỗ Từ Văn Bân gọi.
Hai người liếc nhau, đều cười khổ, sau đó mang theo bọn nhỏ rời đi.